حضور ۹۵۰۰ کودک در مراکز شبه خانواده

جشن «آغوش سیمرغ» درحالی امروز (۲۵ تیرماه) به طور اختصاصی در راستای تقدیر از ۴۰۰ خانواده‌ فرزندپذیر و متقاضی کودکان فاقد سرپرست موثر و دارای شرایط خاص و بیمار برگزار می‌شود که براساس آمارهای سازمان بهزیستی، از مجموع ۸۰۰ کودک بیمار و معلول حاضر در مراکز نگهداری، ۴۰۰ فرزند واگذار اما مابقی (۴۰۰ کودک) با همین شرایط در مراکز نگهداری حضور دارند و در انتظار رفتن به آغوش خانواده‌ هستند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مهری سادات موسوی، معاون فرهنگی و امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در گفت‌وگو با ایران اکونومیست، با اشاره به اصلاح ماده ۳۶ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست، اظهار می‌کند: باتوجه به اینکه در زمینه فرزندخواندگی و واگذاری کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست به خانواده‌های متقاضی فرزندخواندگی محدودیت‌ها و خلاءهایی وجود داشت، طی چند ماه اخیر با همکاری قوه قضاییه و مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک همفکری مناسبی صورت پذیرفت و شیوه‌نامه‌ اصلاح ماده مذکور طی چند روز آینده نهایی می‌شود.

 

کاهش زمان اقامت کودکان در مراکز شبه خانواده و شیرخوارگاه‌ها

 

وی می‌افزاید: هدف سازمان کاهش زمان اقامت کودکان در مراکز شبه خانواده و شیرخوارگاه‌هاست. تقویت اقدامات مددکاری جهت بازپیوند به خانواده زیستی، انتقال به خانواده و خویشاوندان، فرزندخواندگی و شناسایی خانواده‌های تایید شده و آماده میزبانی موقت کودکان تا زمان تعیین تکلیف ایشان، از جمله اولویت‌های سازمان است که به کاهش زمان اقامت در مرکز شبانه‌روزی و ارتقای کیفیت مراقبت می‌انجامد.

 

حضور ۹۵۰۰ کودک فاقد سرپرست موثر در مراکز شبه خانواده 

تسهیل و کاهش زمان واگذاری کودکان بالای ۵ سال سن و کودکان بیمار به خانواده‌های متقاضی

 

به گفته موسوی، در حال حاضر ۹۵۰۰ کودک فاقد سرپرست موثر در مراکز شبه خانواده وجود دارد که حدود ۸۰ درصد آنها بیش از ۵ سال سن دارند.

وی با اشاره به اینکه خانواده‌های متقاضی کودکان نیازمند درمان و کودکان ۵ سال و بالاتر، فرایند فرزندپذیری را نسبت به دیگر خانواده‌های متقاضی زودتر طی می‌کنند، تصریح می‌کند: این درحالیست که ۹۲ درصد خانواده‌ها، متقاضی فرزندپذیریِ کودکان زیر ۵ سال هستند.

 

وجود ۴۰۰ کودک فاقد سرپرست موثر و نیازمند درمان در مراکز نگهداری بهزیستی 

 

معاون فرهنگی و امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در پاسخ به این سوال که از میان ۹۵۰۰ کودکِ فاقد سرپرست موثر چه تعداد دارای بیماری خاص یا معلولیت هستند؟ براساس آخرین آمارها اعلام می‌کند: در حال حاضر ۴۰۰ کودک فاقد سرپرست موثر، نیازمند درمان در مراکز نگهداری حضور دارند که منتظر خانواده هستند. در عین حال نیز ۴۰۰ کودک نیازمند درمان فاقد سرپرست موثر هم به خانواده‌های متقاضی فرزندخواندگی واگذار شدند.

 

نحوه ثبت درخواست برای اخذ فرزندخواندگی کودکان دارای شرایط خاص

 

وی درباره نحوه ثبت درخواست برای متقاضیان کودکان دارای شرایط خاص خاطرنشان می‌کند: متقاضیان سرپرستی کودکان دارای شرایط پیگیری درمان و یا دارای معلولیت در مراکز شبه خانواده بهزیستی علاوه بر سامانه فرزندخواندگی، می‌توانند در سامانه پیامکی ۳۰۰۰۰۱۲۳۱۱ ثبت اولیه اطلاعات را انجام دهند.

 

«سیمرغ»؛ جشنی برای تقدیر از خانواده‌های فرزندپذیری که حتی خانواده اصلی کودک حاضر به نگهداری از آنها نشده‌اند

 

موسوی در ادامه درخصوص خانواده‌های متقاضیِ فرزندان بی‌سرپرست دارای شرایط خاص توضیح می‌دهد: این خانواده‌ها دو گروه هستند؛ گروهی از آنها، خانواده‌هایی هستند که نوزادی را از مراکز نگهداری به سرپرستی گرفته‌اند ولی برخی از نوزادان دارای بیماری‌هایی هستند که پس از چند ماه بیماری آنها بروز می یابد که تعداد اندکی از آنها، چنین کودکی را به بهزیستی بازمی‌گردانند ولی اغلب به دلیل مهر و علاقه ایجاد شده میان خود و کودک، از او نگهداری می‌کنند. جشن آغوش سیمرغ اختصاصا درمورد خانواده‌های متقاضی کودکان نیازمند درمانی هستند که بعضا خانواده زیستی آنها نیز حاضر به نگهداری از آنان نبوده است.

وی با تاکید بر اینکه خانواده‌های متقاضی کودکان نیازمند درمان، قابل تقدیر هستند، ادامه می‌دهد: به طور مثال مواردی بوده است که خانواده‌ها پس از تولد فرزندشان و دیدن چهره او به واسطه شکاف کام یا سایر بیماری‌ها، او را در بیمارستان رها کرده‌اند اما زوج جوان دیگری سرپرستی همان کودک را بر عهده گرفته و در حال پیگیری درمان او هستند.

 

رایزنی با دستگاه‌ها و شرکتهای بیمه‌ای جهت حمایت از روند درمانی این کودکان

 

این اظهارات نیز در حالی مطرح می‌شود که سعید بابایی- مدیرکل کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی کشور از رسیدگی خارج از نوبت بهزیستی به متقاضیان فرزندخواندگی کودکان بیمار به ایران اکونومیست خبر داده و گفته که با توجه به زمان نسبتا طولانی برای پذیرش سرپرستی کودکان، سازمان این امکان را برای متقاضیان کودکان بالای پنج سال و همچنین کودکان دارای معلولیت یا نیازمند درمان قائل شده‌ که خارج از نوبت به تقاضای آنان رسیدگی کند.

او همچنین درخصوص ارائه تسهیلاتی برای درمان این کودکان یا پرداخت کمک هزینه درمانی به خانواده‌های پذیرای کودک بیمار اینطور توضیح داده که اصولا خانواده‌هایی که در سال‌های گذشته اقدام به پذیرش کودکان نیازمند درمان جهت فرزندخواندگی کرده‌اند، هیچ مطالبه و درخواستی جهت حمایت مالی از سازمان بهزیستی نداشته‌اند.

وی می افزاید: این خانواده‌ها با انتخاب ارزشمندی که داشته‌اند بدون هیچ چشم‌داشت به حمایتی، اقدام به این انتخاب کرده‌اند. در انتخاب خانواده برای فرزندپذیری این نکته برای بهزیستی حائز اهمیت است که خانواده توان مالی مورد نیاز برای حمایت از کودک را در هر شرایطی یعنی چه سلامت و چه نیازمند درمان داشته باشد. با این حال در برخی موارد که خانواده نیازمند حمایت بیشتری در امر فرزندپذیری بوده، کمک هزینه‌ای جهت حمایت از این خانواده‌ها برقرار شده و همچنین ارجاعاتی به سیستم‌های درمانی صورت پذیرفته است. بزرگترین درخواست این خانواده‌ها به ویژه در شرایط کنونی حمایت‌های بیمه‌ای ویژه جهت درمان این کودکان است که رایزنی‌های لازم با بیمه‌گران در این خصوص در دست انجام است.

 

 

 

 «آبان»، پسری با یک «پا» اما خوش‌خنده 

 

در همین راستا، پای صحبت‌های یکی از خانواده‌های فرزندپذیر دارای شرایط یاد شده می‌نشینیم. «زهرا» و «رضا» زوج جوان تحصیل کرده‌ای هستند که چند سال بعد از تولد اولین فرزندشان «آئین»، تصمیم می‌گیرند فرزند دیگری را به جمع خانواده‌شان اضافه کنند؛ روال فرزندپذیری این خانواده از زمان اقدام تا چهار نفره شدن جمع خانواده‌شان، کمتر از سه ماه به طول می‌انجامد.

زهرا دارای کارشناسی معماری و کارشناسی ارشد الهیات است: «همیشه دوست داشتم پسرم خواهر یا برادر دیگری داشته باشد. از سویی اینکه فرزندخوانده‌ای را به آغوش خانواده‌مان بیاورم موضوعی بود که سال‌ها پس ذهنم بود، حتی قبل از ازدواج دوست داشتم این کار را انجام دهم. بعد از اینکه پسرم (آئین) به دنیا آمد این موضوع را با همسرم مطرح کردم و ایشان هم پذیرفت. در یکی از برنامه‌های مناسبتی تلویزیونی ماه رمضان بود که نشان می‌داد چند خانواده فرزندخواندگی بچه‌هایی با شرایط خاص را پذیرفته‌اند. بیشتر درباره‌شان مطالعه و صفحه اینستاگرام‌شان را دنبال کردم، متوجه شدم که شانس پذیرش این کودکان به خاطر شرایط خاصی که دارند کمتر است و از همین رو تصمیم گرفتم کودکی که با شرایط من سازگارتر است را درخواست دهم. فرم درخواست را در سایت فرزندخواندگی پر کردیم و همان زمان هم گفته بودم که با کودک دارای شرایط جسمی خاص می‌توانم کنار بیایم اما با کودکی که شرایط ذهنی خاصی دارد نمی‌توانم کنار بیایم. اولین موردی که به ما معرفی شد «آبان» بود که آن زمان ۷ ماهه بود.»

هرچند که زهرا از ابتدا ترجیح می‌داد که فرزندخوانده‌اش از پسر زیستی‌اش بزرگتر باشد، اما همان زمان که پسر ۷ ماهه‌ای را به خانواده زهرا و رضا معرفی می‌کنند، آنها این موضوع را با پسر ۳.۵ ساله‌شان مطرح می‌کنند و درنهایت هم آئین این موضوع را می‌پذیرد که آغوش خانواده‌اش به روی بردار کوچکترش «آبان» باز شود: «زمانی که فرزندخوانده رو پذیرفتیم، آئین ۳.۵ سالش بود و زمانی که آبان به خانه ما آمد یک سالش بود و به صورت مادرزادی پای چپش از زیرزانو تشکیل نشده بود.»

زهرا از حس و حال روزهایی که تصمیم به فرزندخواندگی کودکی بی‌سرپناه را گرفته بود تعریف می‌کند: «همه بچه‌های دنیا معصوم و عزیز هستند و وقتی خودم بچه‌دار شدم، به این فکر می‌کردم که بچه‌هایی هستند که خانواده ندارند و این من را اذیت می‌کرد و دلم می‌خواست حداقل برای یک بچه‌ در این دنیا کاری انجام دهم.»

می‌پرسم همسرش با اینکه فرزند غیرزیستی را به سرپرستی قبول کند مشکلی داشته است یا خیر؟ می‌گوید: «همسرم من را قبل از ازدواج می‌شناخت. البته ما از اول این موضوع را با خانواده‌ها مطرح نکردیم چراکه می‌دانستیم آنها مخالف هستند، اما به مرور که تصمیم‌مان قطعی شد و برای پذیرش آبان تایید دادیم، موضوع را با خانواده‌هایمان مطرح کردیم.»

زهرا درباره نحوه واگذاری کودکان بی‌سرپرست به خانواده‌های متقاضی نیز اینطور توضیح می‌دهد:«فرآیند بهزیستی اینگونه است که بعد از اینکه پرونده و مدارک از سمت بهزیستی تایید شد، شروع به معرفی کودکان می‌کنند. آنها تا سه بچه را معرفی می‌کنند و اگر خانواده نپذیرفت (در واگذاری) تردید می‌کنند، اما اتفاقی که برای ما افتاد این بود که مددکار کودک مشهد بود و ما شیراز؛ ایشان اصرار داشتند ما به مشهد برویم و کودک را ببینیم، چون می‌گفتند ممکن است شما کارهای سرپرستی را انجام دهید و بعد پشیمان شوید، اما من و همسرم معتقد بودیم که نیازی نیست بچه را ببینیم زیرا می‌گفتیم همانطور که خدا به ما بچه‌ای که می‌دهد و ما بچه را نمی‌بینیم، این کودک هم همینطور است. فقط عکسهایی از آبان برای ما فرستادند؛ عکس‌هایی بود که چهره او معلوم نبود. اولین باری که او رو دیدیم، زمانی بود که برای تحویل گرفتن‌اش به مشهد رفتیم و همانجا هم او را تحویل گرفتیم و به خانه برگشتیم.»

زهرا اولین باری که آبان را دیده و در آغوش گرفته را همچون لحظه‌ای که «آئین» فرزند زیستی‌اش را برای اولین بار در آغوش گرفته یاد می‌کند. «آبان لبخند خیلی شیرینی داره و وقتی رسیدیم شیراز، مادرم و خواهرم و خانواده خواهرم منتظر بودند و وقتی او را دیدند به شدت به دلشان نشست و خیلی او را دوست داشتند.»

زهرا درباره مدت زمان اقدام تا زمانی که آبان را به عنوان فرزند دومشان در آغوش بگیرند، توضیح می‌دهد و می‌گوید: «۱۲ خردادماه بود که مددکار موضوع را با ما مطرح کردند و اویل مهرماه حکم دادگاه ما آمد.»

زهرا از روزهای ابتدایی که آبان تازه به آغوش خانواده‌شان رفته بود، اینطور یاد می‌کند: «آبان با دیگران خوش ارتباط است. پسر زیستی‌ام مقداری دچار چالش شد و با وجود اینکه مشاور او را دیده بود و به ما گفته بود که آمادگی دارد اما با یک بحرانی برخورد تا با این قضیه کنار بیاید و ما مجبور شدیم دوباره یکسری مشاوره‌ها را از سر بگیریم.»

او می‌خندد و ادامه می‌دهد: «آبان ویژگی که دارد این است که از همان اول انحصارطلب بود. یعنی از همان روز اول، خیلی از بچه‌های فرزندخوانده هستند که وقتی وارد خانواده می‌شوند حتی نمی‌توانند با پدر و مادر ارتباط بگیرند اما او از همان روز اول می‌خواست همه توجه ما را به سمت خودش داشته باشد و از همان روز اول که ایشان را سوار ماشین کردم بغل من نشست و دیگر اجازه نداد برادرش به بغل من بیاید. زمانی هم که این موضوع را با مشاور در میان گذاشتم تعجب کرد و خندید. البته این چالش‌ها ربطی به فرزندخواندگی ندارد و وقتی فرزند دوم زیستی هم به جمع خانواده اضافه می‌شود این اتفاقات رخ می‌دهد. خدا را شکر الان خیلی اوضاع بهتر است و آبان و آئین به مرور یاد گرفته‌اند که چگونه بایکدیگر کنار بیایند.»

 

 

 

مراحل قانونی فرزندخواندگی

 

به گزارش ایران اکونومیست، هرچند که به طور کلی متقاضیان سرپرستی کودکان دارای شرایط پیگیری درمان و یا دارای معلولیت در مراکز شبه خانواده بهزیستی علاوه بر سامانه فرزندخواندگی می‌توانند در سامانه پیامکی ۳۰۰۰۰۱۲۳۱۱ اطلاعات خود را ثبت کنند، اما به طور کلی برای فرزندخواندگی همه کودکان باید مراحل قانونی طی شود و خانواده‌های متقاضی باید در این مسیر فرآیندی را طی کنند که این مراحل به این گونه است:

ـ مرحله اول: متقاضیان باید برای ثبت‌نام در سامانه ملی فرزندخواندگی به نشانی اینترنتی www.adoption.behzisti.net مراجعه و مدارک مورد نیاز خود را آپلود کنند.

ـ مرحله دوم: از متقاضیان جهت انجام مصاحبه دعوت می‌شود. اطلاع‌رسانی و هماهنگی با متقاضیان جهت دعوت اصولا از طریق پیامک و در موارد خاص به صورت تلفنی انجام می‌شود. 

ـ مرحله سوم: با متقاضیان جهت انجام بازدید منزل متقاضی هماهنگی صورت می‌گیرد. اطلاع‌رسانی و هماهنگی با متقاضیان جهت دعوت اصولا از طریق پیامک و در موارد خاص به صورت تلفنی انجام می‌شود. 

ـ مرحله چهارم: معرفی به مراکز مشاوره فرزندخواندگی جهت دریافت خدمات مشاوره؛ اطلاع‌رسانی و هماهنگی با متقاضیان جهت دعوت اصولا از طریق پیامک و در موارد خاص به صورت تلفنی انجام می‌شود.

ـ مرحله پنجم: از متقاضیان جهت دریافت معرفی نامه اداره پزشکی قانونی جهت انجام آزمایشات صحت جسم و روان و عدم اعتیاد و همچنین دفاتر پیشخوان دولت برای دریافت گواهی عدم سوء سابقه کیفری دعوت می‌شود.

ـ مرحله ششم: از متقاضیان جهت بررسی نهایی مدارک و پاسخ استعلام‌ها شامل گزارش مددکاری، پاسخ مشاور فرزندخواندگی، پاسخ اداره پزشکی قانونی و پاسخ دفتر پیشخوان دولت، مصاحبه اعضا کمیته با متقاضیان و... به کمیته فرزندپذیری استان دعوت می‌شود.

ـ مرحله هفتم: متقاضیان به مرکز محل اقامت کودک یا قرار گرفتن متقاضیان در لیست نوبت جهت ملاقات کودک معرفی می‌شوند. همچنین متقاضیان به مشاور دینی برای دریافت خدمات مشاوره دینی نیز معرفی خواهند شد.

ـ مرحله هشتم: ارسال پرونده به دادگاه و به بهزیستی (پس از فرا رسیدن نوبت)؛ همزمان متقاضیان باید دادخواست سرپرستی خود را در سامانه ثنا مربوط به قوه قضائیه ثبت کنند و همچنین متقاضیان در جلسه دادگاه و صدور رای سرپرستی شرکت کنند.

ـ مرحله نهم: در این مرحله متقاضیان به مرکز جهت تحویل کودک معرفی می‌شوند و بهزیستی تا پایان ۱۸ سالگی بر وضعیت کودک نظارت دارد.

ـ مرحله دهم: پیگیری پدر و مادر خانواده و بهزیستی برای تبدیل قرار آزمایشی شش ماهه به حکم دائم سرپرستی است.

ـ مرحله یازدهم: اخذ مدارک برای کودک است که پدر و مادرخوانده و بهزیستی برای اخذ شناسنامه، تعهدات مالی به نفع کودک، بیمه عمر و... پیگیری می‌کنند.

 افراد مقیم خارج از کشور نیز به جای ثبت‌نام در سامانه ملی فرزندخواندگی باید به دفتر نمایندگی ایران در کشور محل اقامت خود مراجعه کنند.

 

منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: فرزند‌خواندگی ، شبه خانواده

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: فرزند خواندگی شبه خانواده خانواده های متقاضی کودک فاقد سرپرست موثر کودکان نیازمند درمان مراکز شبه خانواده کودکان دارای شرایط مراکز نگهداری دارای شرایط خاص متقاضیان جهت سازمان بهزیستی خانواده ها متقاضی کودکان آغوش خانواده بی سرپرست کاهش زمان کودکان بی ۹۵۰۰ کودک ۴۰۰ کودک ـ مرحله

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۲۳۲۵۹۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مداخله به‌هنگام، راه کنترل نشانه‌های اوتیسم

در حال حاضر هیچ درمان قطعی و مشخصی برای اوتیسم شناسایی نشده است، اما روش‌های زیادی برای کاهش علائم و افزایش توانایی‌های فرد مبتلا وجود دارد، اگر اطرافیان کودک با نشانه‌های رفتاری آغازین اختلال اوتیسم آشنا باشند، با انجام مداخلات به‌هنگام می‌توانند از تشدید علائم آن جلوگیری کنند.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، اوتیسم که به علت وجود نقص‌هایی در برقراری ارتباط اجتماعی، ارتباط چشمی، مناسبت‌های اجتماعی و فرو رفتن فرد مبتلا در خود است، به معنای لغوی در خود ماندگی نیز شناخته می‌شود و در گروه اختلالات عصبی-رشدی قرار دارد، زیرا بر رشد عصبی و عملکرد مغز تأثیر می‌گذارد و از ابتدای دوره رشد کودک آغاز می‌شود و تا پایان عمر او ادامه خواهد داشت‌.

برای درمان اختلال اوتیسم داروی خاصی وجود ندارد و تنها با مداخله‌های آموزشی و رفتاری طولانی مدت می‌توان از شدت علائم آن کاست، این اختلال در سه سال اول زندگی کودک آغاز می‌شود که اگر اطرافیان کودک با نشانه‌های رفتاری آغازین آن آشنا باشند، با انجام مداخلات به‌هنگام مانند رفتاردرمانی، کار درمانی و آموزش ویژه می‌توانند از تشدید علائم آن جلوگیری کنند.

در حال حاضر هیچ درمان قطعی و مشخصی برای اوتیسم شناسایی نشده است، اما روش‌های زیادی برای کاهش علائم و افزایش توانایی‌های فرد مبتلا وجود دارد، به نظر می‌رسد تشخیص زودهنگام بیماری و شروع روش‌های درمانی تأثیرات مثبت بیشتری بر بهبود وضعیت فرد داشته باشد.

نقش و تأثیر خانواده‌ها در تشخیص اختلال اوتیسم فرزندان

امیر سالار شریفی، روان‌شناس و مشاور خانواده و دانشجو دکتری روان‌شناسی کودکان استثنایی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در خصوص غربالگری اوتیسم اظهار می‌کند: اولین افرادی که می‌توانند به صورت آگاهانه و با مداخله زودهنگام متوجه وجود این اختلال شوند، خانواده‌ها هستند.

وی با بیان اینکه خانواده‌ها باید در صورت تشخیص این اختلال آن را بپذیرند و دست به انکار نزنند، می‌افزاید: والدین باید آگاهانه، بدون تعصب و با پذیرش بالا با مشاهده رفتارها و نشانه‌هایی که نسبت به رشد فرزندشان متفاوت است، به متخصصانی که صلاحیت تشخیص این اختلال را دارند مراجعه و مراحل آزمون و مصاحبه را طی کنند تا بتوانند بروز قطعی این اختلال را تشخیص دهند.

این آهنگ‌ساز و فعال حوزه موسیقی درمانی با اشاره به اینکه پس از تشخیص قطعی فرد متخصص نسبت به بروز اختلال طیف اوتیسم باید سعی بر بهبود و کاهش علائم اختلال داشته باشیم، ادامه می‌دهد: به‌طور معمول علائم اختلال طیف اوتیسم در بازه سنی دو تا پنج سال بروز پیدا می‌کنند و فقدان انجام فعالیت‌های معمول می‌تواند هشدار دهنده این موضوع باشد، برای مثال کودک در زمانی که به نسبت همسالان باید توانایی سخن گفتن داشته باشد، اما سخن نمی‌گوید، می‌تواند نشانه‌ای برای ابتلاء به اختلال طیف اوتیسم باشد.

شریفی عنوان می‌کند: دوری کردن از برقراری ارتباط چشمی با دیگر افراد، درگیری‌های حسی مانند بال بال زدن، مشکلات تغذیه و گوارشی، گریه و بی‌تابی بسیار زیاد ناشی از اضطراب بالا، بازی با وسایل محدود یا دوری کردن از انجام بازی‌هایی که اقتضای سن فرزندان است، می‌تواند از دیگر نشانه‌های اولیه تشخیص اختلال طیف اوتیسم باشد.

وی با تاکید بر اینکه اختلال اوتیسم شامل طیف‌های گوناگون است و امکان دارد فرد اوتیسم تنها تعداد محدودی از نشانه‌های این اختلال را دارا باشد، اضافه می‌کند: هرچه بروز و ظهور نشانه‌ها در فرد کمتر باشد، با طیف خفیف‌تری از اوتیسم مواجه خواهیم بود و هرچه تعداد و شدت بروز علائم بیشتر شود، با طیف شدیدتری از اختلال اوتیسم روبه‌رو خواهیم بود.

این روان‌شناس با یادآوری این نکته که بهترین برخورد خانواده‌ها در مواجهه با بروز اختلال طیف اوتیسم در فرزندان، پذیرش است، خاطرنشان می‌کند: افراد اوتیسم در یک بازه زمانی طلایی که به طور معمول کمتر از سن ۱۱ سالگی است، می‌توانند دست به اقدام برای بهبود عملکرد و کاهش علائم بزنند، اما با انکار والدین اقدامی برای بهبود صورت نمی‌گیرد و این زمان طلایی از دست می‌رود.

شریفی می‌افزاید: با توجه به اینکه اعصاب و نورون‌های کودکان اوتیسم در سن طلایی تشخیص، قابلیت بازسازی خود و باز ارتباط‌گیری با دیگر اعصاب را دارند و انعطاف‌پذیری عصبی در سیستم عصبی کودکان اوتیسم اتفاق می‌افتد که سبب بهبود عملکرد آن‌ها می‌شود، نیاز است با مداخله‌های زودهنگام و اقدامات برنامه‌ریزی شده فرد اوتیسم تحت درمان قرار بگیرد.

وی در خصوص مراحل غربالگری و تشخیص اوتیسم بیان می‌کند: سازمان بهزیستی کشور و بعضی از سازمان‌های خصوصی آزمون‌هایی مجازی را در صفحه موتورهای جست‌وجوگر ایجاد کرده‌اند که خانواده‌ها می‌توانند با شرکت در این آزمون‌ها و پاسخ به سوالات آن تشخیص اولیه نشانه‌های اوتیسم را انجام دهند، اما باید برای تشخیص قطعی به متخصص مراجعه کنند.

دانشجو دکتری روان‌شناسی کودکان استثنایی با تاکید بر اینکه نباید برای تشخیص قطعی به نتایج آزمون‌های مجازی اکتفا کرد، می‌گوید: غربالگری اختلال اوتیسم در سنین متفاوت به علت ویژگی‌ها و رفتارهای هر دوره سنی، سوالات متفاوتی دارد و نیاز است برای تشخیص قطعی و دقیق‌تر این اختلال به افراد متخصص مراجعه شود.

شریفی در خصوص هزینه‌های غربالگری عنوان می‌کند: استفاده از آزمون‌های مجازی برخط برای تشخیص خانگی و مراجعه به سازمان بهزیستی برای انجام غربالگری رایگان است و هزینه‌ای برای خانواده‌ها ندارد، اما مراجعه به مراکز خصوصی، خانواده‌ها باید هزینه‌ای را پرداخت کنند.

تشخیص اولیه اختلال اوتیسم با انجام غربالگری / ‏زمان‬ طلایی تشخیص اوتیسم را از دست ندهید

معصومه یزدانی‌پور، پژوهشگر حیطه کودکان با نیازهای خاص و مدرس دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به اینکه فرد اوتیسم نمی‌تواند به صورت اختیاری علائم و نشانه‌های اختلال اوتیسم را کنترل کند، اظهار می‌کند: نداشتن توانایی کنترل کردن نشانه‌ها مربوط به مسئله‌های عصب شناختی است که باعث می‌شود فرد اوتیسم رفتارهایی را از خود بروز دهد که اختیاری نبوده و کنترل آن در توان او نیست.

وی با بیان اینکه انجام غربالگری، مرحله اولیه تشخیص اختلال اوتیسم است و نمی‌تواند سبب کنترل نشانه‌های اوتیسم در افراد شود، می‌افزاید: هرچه غربالگری تشخیص اوتیسم زودتر انجام شود، مؤثرتر خواهد بود، چراکه فرد اوتیسم سریع‌تر وارد فرایند درمان می‌شود و مراحل آن را طی می‌کند.

این دانشجو دکتری روانشناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص با اشاره به اینکه شرایط گوناگونی برای تشخیص اختلال اوتیسم در افراد به‌ویژه کودکان وجود دارد، ادامه می‌دهد: هنگامی که والدین متوجه وجود تفاوت‌های رفتاری میان فرزند خود و دیگر همسالانش شوند، باید برای تشخیص قطعی به متخصص مراجعه کنند، برای مثال اگر فرزندشان در برقراری ارتباط عملکرد ضعیفی داشته باشد و از تماس چشمی با دیگران خودداری کند یا در مواجهه با نور شدید شروع به جیغ زدن کند، می‌تواند نشانه‌هایی از اختلال اوتیسم باشد.

یزدانی‌پور عنوان می‌کند: با افزایش سن فرد اوتیسم، روزهای بیشتری برای مداخله به‌هنگام از دست می‌رود و امکان دارد نتوانیم از دوران طلایی تشخیص اوتیسم به خوبی استفاده کنیم؛ هنگامی که والدین اطلاعات کافی در خصوص تشخیص اختلال اوتیسم در فرزند خود را نداشته باشند، تشخیص اختلال اوتیسم در تعامل فرزند با دیگران صورت می‌گیرد.

وی اضافه می‌کند: با افزایش سن کودک اوتیسم و ورود او در جمعی از افراد هم‌سن و برقراری ارتباط با آن‌ها در قالب کلاس‌های آموزشی سبب بروز تفاوت رفتار فرد اوتیسم با دیگر هم‌سن‌وسالان می‌شود، اما به‌طور معمول در این شرایط مقداری از زمان طلایی تشخیص را از دست داده‌ایم و باید در صورت تشخیص، مداخله به‌هنگام صورت گیرد.

پژوهشگر حیطه کودکان با نیازهای خاص خاطرنشان می‌کند: منظور از مداخله به‌هنگام، برگزاری دوره‌های درمانی برای کودکان زیر شش سال است، زیرا در این سن مغز کودکان انعطاف‌پذیری بیشتری دارد و با انجام تمرین‌های درمانی مانند کار درمانی، بازی درمانی و توانبخشی شناختی، ارتباط بیشتری میان اعصاب مغزی کودک برقرار می‌شود که سبب بهبود عملکرد او خواهد شد.

یزدانی‌پور با اشاره به اینکه گاهی تشخیص اختلال در برخی از افراد اوتیسم در طرح سنجشی که برای ورود کودکان به مدرسه برگزار می‌شود، صورت می‌گیرد، می‌افزاید: به صورت کلی در تشخیص اختلال اوتیسم در کودکان، اطرافیان کودک شامل والدین، خانواده، معلم و مربی متوجه بروز رفتارهای متفاوت کودک می‌شوند و با ارجاع دادن او به متخصص روان‌شناس و روان‌پزشک فرایند تشخیص قطعی کودک انجام می‌گیرد.

وی با بیان اینکه مهم‌ترین ابزار روان‌شناس‌ها برای تشخیص اختلال اوتیسم، بررسی تاریخچه خانوادگی، مصاحبه و مشاهده است، تصریح می‌کند: به طور معمول با بررسی تاریخچه خانوادگی در ابتلاء به اختلال اوتیسم و مصاحبه با والدین فرد مبتلا می‌توانیم بروز اختلال اوتیسم را تشخیص دهیم، همچنین برای بررسی عملکرد و توانمندی‌های فرد اوتیسم نیاز است تا این افراد در یک آزمون هوشی شرکت کنند، اگرچه آزمون‌های دیگری برای تشخیص اختلال اوتیسم وجود دارد، اما بیشتر جنبه پژوهشی دارند و کمتر در تشخیص‌های بالینی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

بر این اساس، هنگامی که از درمان اختلال طیف اوتیسم صحبت می‌کنیم، منظور مداخله‌های به‌هنگام است که سبب کنترل شدت بروز علائم و نشانه‌های این اختلال می‌شود، برای مثال با مداخله زودهنگام می‌توان بیش‌تحریکی و کم‌تحریکی افراد اوتیسم را کنترل کرد، اما نمی‌توان به صورت کامل شدت نشانه‌های فرد اوتیسم را به صفر رساند و از بین برد.

تشخیص به موقع اختلال اوتیسم توسط والدین در بهبود و کنترل علائم فرد اوتیسم نقش بسزایی دارد، بنابراین والدین باید با مطالعه و کسب آگاهی در خصوص مراحل رشد کودک، فرزند خود را در ابعاد مختلف فردی، اجتماعی، رفتاری و ذهنی مورد بررسی قرار دهند و در صورت وجود ناهماهنگی، از انکار دوری کنند و به شناسایی و درمان اختلال بپردازند تا با استفاده از زمان طلایی تشخیص بتوانند شدت نشانه‌های این اختلال را در فرزند خود کاهش دهند.

کد خبر 747069